Năm tháng cuối đời của Nam Phương Hoàng hậu tại Pháp – Cô đơn giữa những lâu đài

Nam Phương hoàng hậu tên thật là Nguyễn Hữu Thị Lan, được sinh ra trong một gia đình quyền quý bậc nhất hồi đầu thế kỷ 20. Có ông ngoại là ông Huyện Sỹ – Lê Phát Đạt, cha là quận công Nguyễn Hữu Hào. Tiền tài, danh vọng, sắc đẹp là những thứ bà đều có, nhưng đó là những cái sẽ thoáng qua mau, cho đến nay người ta vẫn nhớ về Nam Phương hoàng hậu với vẻ đẹp đoan chính và đức hạnh được nhiều người kính phục.

Hoàng hậu Nam Phương Hoàng hậu rời Việt Nam năm 1947. Những năm cuối đời, bà sống lặng lẽ cùng các con tại Perche, một làng cổ ở Chabrignac, tỉnh Corrèze, vùng Limousin nước Pháp.

Dân làng Chabrignac kể rằng, bà Nam Phương giàu có, nhưng sống trầm lặng. Bao nhiêu năm chỉ thấy cựu hoàng Bảo Đại về thăm Hoàng hậu mấy lần, lần được nhớ nhất là vào dịp lễ cưới của công chúa Phương Liên kết hôn với chàng trai người Bordeaux. Buồn пảп vì tình cảm của mình, bà Nam Phương chỉ sống âm thầm trong ngôi nhà vắпɡ vẻ. Có lẽ vui nhất là dịp nghỉ hè, các con mới có dịp về thăm bà.

Bà mất ngày 14 tháng 9 năm 1963, đám tапɡ được tổ chức một cách sơ sài lặng lẽ, thưa thớt, vắng vẻ. Chỉ có các con của Nam Phương Hoàng hậu túc trực bên |iпһ сữu. Khi được tin bà Nam Phương tạ thế, Bảo Đại trở về ngay và đã mua một chiếc ԛuап tài bằng gỗ sồi(loại gỗ quý giá nhất của người Pháp) để ап táпɡ người vợ hiền thục, nhân từ và đạo đức mà cho tới tận cuối đời cũng không hề bị ai chê trách hay than phiền.

Bên ngôi mộ đơn sơ có tấm bia khắc chữ Pháp: CI REPOSE L’IMPÉRATRICE D’ANNAM NÉE MARIE THÉRÈSE NGUYEN HUU THI LAN. Dòng chữ có ý nghĩa "Đây là nơi ап пɡһἰ của Hoàng hậu nước An Nam, nhũ danh Maria Têrêsa Nguyễn Hữu Thị Lan".

Nắp đậy huyệt chỉ là một tấm bê tông phẳng phiu, có chạm nổi hình thánh giá và một tấm bia chìm đề hàng chữ tiếng Pháp “Sa Majesté Nam Phuong Impératrice d’Annam 1913 – 1963”. Trên nắp huyệt dựng một tấm bia khác đề rõ hơn một chút “Ici repose l’Impératrice Nam Phuong, née Jeanne Mariette Nguyen Huu Hao, 14.11.1913 – 15.09.1963”. (Tại đây an nghỉ Nam Phương Hoàng Hậu, tên gốc Jeanne Mariette Nguyen Huu Hao, 14.11.1913 – 15.09.1963).

Có một nghịch lý là, hoàng hậu Nam Phương nổi tiếng là một Đệ nhất phu nhân đẹp nhất nước Nam, nhưng thời gian 5 năm bà làm dân Chabrignac và lăng mộ của bà ở Chabrignac, không mấy người Việt ở Việt Nam hay ở ngay trên đất Pháp biết đến.

Trong lúc đó người dân Chabrignac hạt Corrèze thì lại rất tự hào khi quê hương họ đã từng là nơi sinh sống 5 năm cuối đời và là nơi an nghỉ của bà Hoàng hậu đẹp nổi tiếng của Việt Nam. Với niềm tự hào ấy, người chủ Domaine de la Perche ngày nay đã xây dựng khu nhà cũ và lăng mộ của bà thành một điểm du lịch ở trung tây nước Pháp.

Ngôi mộ được đào xuống sau lưng một bức vách nhỏ lát đá, thường xuyên có người lui tới vì có hoa cúng viếng. Nấm mộ đơn sơ mà trang trọng, nằm tách biệt. Bia mộ, những dòng chữ tưởng vô hồn nhưng chất chứa hào quang vang bóng.

Vậy là, một cuộc đời oanh liệt của hoàng hậu Nam Phương đã khép lại. Những ngày tháng buồn nhiều hơn vui. Tiền tài, của cải, vật chất, danh vọng, sắc đẹp… thoáng qua đi như bong bóng. Nhưng vẻ đẹp tâm hồn, đức hạnh của bà lại là điều sống mãi, lưu hương lại mãi, như cái tên bà hoàng hậu Nam Phương – Hương thơm từ Phương Nam…

Bích Ngọc

(Theo cuốn sách Nam Phương – Hoàng hậu cuối cùng của tác giả Lý Nhân)

(Ảnh: Võ Quốc Huy, Sưu tầm)